Как пишется у нескладовае

Как читается буква ў?

Буква «ў» читается как «у» (тягучее). Буква «о» всегда под ударением.

Буква расширенной кириллицы. Используется в белорусском алфавите, а также в некоторых современных и бывших неславянских алфавитах. По начертанию представляет собой обычную гражданскую букву У, к которой прибавлена такая же кратка, как в букве Й.

Как читать ў?

Буква «ў» читается как «у» (тягучее). Буква «о» всегда под ударением.

Как называется буква ў?

Ў, ў (У краткое, У с краткой, белор. у нескладо́вае) — буква расширенной кириллицы. Используется в белорусском алфавите, а также в некоторых современных и бывших неславянских алфавитах. По начертанию представляет собой обычную гражданскую букву У, к которой прибавлена такая же кратка, как в букве Й.

Кто придумал букву ў?

И, кстати, именно Александр Рыпинский придумал самую национальную букву белорусского алфавита — «ў», памятник которой стоит в городе Полоцке. В 1846 году, после пятнадцати лет эмигрантской жизни во Франции, Рыпинский переезжает в Англию.

Как читаются буквы В белорусском языке?

Я, е, ё, ю, i, ь, то согласная произносится мягко: лiтара, лялька, цяпер, люстэрка, лётаць, лён, чмель, цьвiк, дзякуй, людзi, дзень, пiсьмо — мяккія зычныя (мягкие согласные).

Как белорусы говорят?

Белору́сский язы́к (самоназвание — беларуская мова) — один из восточнославянских языков, национальный язык белорусов.

Как пишется у Нескладовае?

Ведь кроме белорусского языка больше ни в одном языке мира не встречается буква «ў» («у нескладовае», по-русски — «у неслоговое»). «Ў» — это эксклюзивный символ белорусского языка.

Как называеться Ъ?

«Ъ» — 28-я буква русского алфавита, называется твёрдый знак (до реформы 1917—1918 годов — 27-я по счёту, называлась «еръ»).

Кто ввел букву У́?

В белорусском языке буква впервые была предложена для письма в 1870 году П. Бессоновым — доктором славянско-русской филологии, составителем сборников народных песен, этнографом, исследователем фольклора.

Как читается ц В белорусском языке?

Зацвярделым является в белорусском языке и звук Ц. Однако одна и та же буква (ц) используется для обозначения зацвярделага звука [ц] и для мягкого звука [ч ‘], который соответствует в русском языке мяккаму Т (так называемое цэканне, об этом ниже). 8. В белорусском языке нет мягких звуков д и т.

В каком году перестали писать Ъ?

При проведении реформы буква Ъ в качестве разделительного знака сохранялась; но для борьбы с издателями газет и журналов, не желавшими подчиняться распоряжениям новой власти, декретом ВСНХ от 4 ноября 1918 года литеры и матрицы буквы были изъяты из типографских касс.

Как пишется и по белорусскому?

Белорусский алфавит (белор.Белорусо-арабский алфавит

Сколько всего слов В белорусском языке?

Слов, в 17-томном «Словаре современного русского литературного языка» — более 130 тысяч, в «Толковом словаре белорусского языка» — более 100 тысяч. А вот среднее количество слов, достаточное для повседневного общения, невелико и составляет примерно 1 — 1,5 тыс. Часто употребляемые слова входят в активный словарь языка.

Как произносится привет на белорусском?

Приветствие

Как на белорусском языке будет дом?

1) (здание) дом, род. дома муж. 2) (домашний кров, жильё) дом, род. дому муж., хата, -ты жен.

Как будет 7 на белорусском языке?

Цифры от 1 до 100 на белорусском языке

Когда пишется не а когда ня?

Решение:

• если отрицательная частица стоит в 1-м предударном слоге (то есть если в глаголе ударение падает на 1-й слог), пишется ня: ня буду, ня выпісала, ня лью;
• если отрицательная частица стоит в 3-м предударном слоге (то есть если в глаголе ударение падает на 3-й слог), пишется не: не выпускаю, не кіпячу;

Как пишется Беларусь на белорусском?

Правильно: белАрус. Здесь возражения о соединительной «о» вообще неуместны, так как изначальное слово «Беларусь» образовано не по правилам русского языка.

Как пишется белорусское слово?

Морфологические и синтаксические свойства

Как пишется буква Һ?

Һ, һ (в Юникоде называется шха) — буква расширенной кириллицы. Обозначает согласный звук

H (в кильдинском саамском — [ʰ], в калмыцком — [ɣ]).

Какой буквы нет В русском языке?

Почему в русском языке нет буквы [Йи]? Меня уже длительное время волнует вопрос: «По какому принципу устроены алфавиты?» Вот взять котя бы самый частный случай — гласные буквы русского алфавита. Как известно в русском алфавите 10 гласных букв: А, Е, Ё, И, О, У, Ы, Э, Ю, Я.

Как раньше называлась буква Ъ?

Однако уже в те времена начали задумываться о том, чтобы убрать букву «Ер» (так ранее назывался твердый знак) из всех текстов. Так, во второй половине девятнадцатого века стали выходить в печать некоторые книги и газеты без «ъ», а в скорописи и телеграфных сообщениях он отсутствовал и подавно.

Сколько было букв В?

В новое время, до реформы Петра I — 41 буква; — после реформы Петра I 1710 года — 38 букв; — после правки Академии наук 1735 года — 35 букв; — после реформы большевиков 1918 года — 33 буквы.

Как называются древние буквы?

Кто первый Кто первый алфавит?

История алфавита началась в Древнем Египте более чем за тысячу лет до изобретения письменности. Первый алфавит, протосинайская письменность, появился приблизительно в середине XIX века до н. э., он предназначался для языка семитов, работавших в Египте. Принцип этого алфавита был заимствован у египетских иероглифов.

Какой звук й гласный или согласный?

В русском языке согласные звуки передаются буквами Б, В, Г, Д, Ж, З, Й, К, Л, М, Н, П, Р, С, Т, Ф, Х, Ц, Ч, Ш, Щ. Гласные звуки передаются буквами А, И, О, У, Ы, Э.

Как будет ручка на белорусском языке?

II 1) ручка, -кі жен. 2) (письменная принадлежность) ручка, -кі жен.

Когда пишется дз В белорусском языке?

Использование В белорусском обозначает звуки [d͡z] или [d͡zʲ] в зависимости от последующей буквы. На стыке приставки и корня читается как два отдельных звука (бел./укр.): падземны/підземний.

Как ставить ударение В белорусском языке?

Ударение в белорусском языке разноместное, как и в русском,– оно может падать на любой слог в слове: тата, яна, малако, павыдаваць. При изменении слов и образовании новых слов оно может менять место в слове: хачу — хочаш, бор — бары, рогі — рагоў.

Сколько звуков В белорусском языке?

В белорусском языке 45 фонем: 39 согласных и 6 гласных фонем.

Когда пишется буква Э В белорусском языке?

Гласные э, о, а различаются под ударением: рэкі (после мягких пишется е: лес, дзень), мóва (после мягких пишется ё: сёння, цёпла), нáсып (после мягких согласных пишется я: цяжкасць, пяць). Белорусскому языку свойственно аканье, т. е.

Как читается буква В?

«V» является буквой английского алфавита, она в нем занимает 22-е место. Относится к группе согласных. Произносится в соответствии с транскрипцией [ vi: ], что кириллицей можно записать как [ ви ].

Что значит Зачеркнутая буква Z?

При этом никто точно не знает, что означает эта и другие буквы на российской военной технике. Минобороны России утверждает, что Z значит «Za Победу»; эксперты предполагают, что это обозначение тактических групп.

Что за буква ї?

Ї, ї (условное название — И десятери́чное с тремо́й; в Юникоде называется йи; произношение — [йи]) — буква расширенной кириллицы, 13-я буква русинского алфавитов. Обозначает йотированный гласный звук , встречается в начале слов, после гласных и апострофа.

В каком году придумали букву я?

Буква Я появилась в русском гражданском алфавите в начале XVIII результате реформы письма, проведённой Петром I. Она так же, как Е, Ё, Ю, из «компании» йотированных букв. Я «сделана» так: к букве аз спереди прибавили букву иже, иначе — И десятеричное (I + А = IА).

Когда В белорусском языке пишется мягкий знак?

Беларуская мова — Белорусский язык

В качестве разделительных знаков используются апостроф и мягкий знак. Мягкий знак также используется и как знак мягкости. Апостроф пишется после твёрдых согласных перед е, ё, ю, я, і (ударными): аб’езд, пад’ём, сям’я, вераб’і. Апостроф не пишется после ў: здароўе, салаўі.

Где придуман алфавит?

Самый первый алфавит был придуман — В) в Финикии. Древнее Финикийское государство возникло на территории восточного побережья Средиземного моря около 2 тыс. лет до н. э.

Как раньше называлась буква ъ?

Однако уже в те времена начали задумываться о том, чтобы убрать букву «Ер» (так ранее назывался твердый знак) из всех текстов. Так, во второй половине девятнадцатого века стали выходить в печать некоторые книги и газеты без «ъ», а в скорописи и телеграфных сообщениях он отсутствовал и подавно.

Как называется буква ї?

Ї, ї (условное название — И десятери́чное с тремо́й; в Юникоде называется йи; произношение — [йи]) — буква расширенной кириллицы, 13-я буква русинского алфавитов. Обозначает йотированный гласный звук , встречается в начале слов, после гласных и апострофа.

Ответить

Гук [ў], якога няма ў рускай літаратурнай мове, адносіцца да спецыфічных гукаў беларускай фанетычнай сістэмы, а літара ў, якой абазначаецца на пісьме гэты гук, складае адметнасць графічнай сістэмы нашай мовы, хаця яна выкарыстоўваецца і ў некаторых іншых алфавітах, напрыклад дунганскім, алфа- віце азіяцкіх эскімосаў. Па характары гучання яму найболып адпавядае англійскі білабіяльны [іу]. Напісанне ў (нескладовага), як і у (складовага), заснавана ў асноўным на фанетычным прынцыпе беларускай арфаграфіі.

Правіла 1

Нескладовае ў пішацца пасля галосных пры чаргаванні [у] з [ў]:

• на пачатку слова, незалежна ад яго паходжання, калі гэтае слова не пачынае сказ і перад ім няма знакаў прыпынку: на ўвесь дзень, моцны ўдар, паводле ўльтыматуму, хацела ўзяць, сонца ўзімку, крыкі «ўра», для ўніята, ва ўніверсітэце, за ўніверсамам, прыёмка ўтылю, на ўзвей-вецер, ледзьве ўчуў, няма ўрану, сучасная ўралогія;
• у сярэдзіне слова пасля галосных перад зычнымі: абляўт, аўдыторыя, аўдыенцыя, аўдыякасета, аўкцыён, аўра, джоўль, каўчук, клоўн, маўзер, ноўтбук, пакгаўз, паўза, раўнд, раўт, саўна, фаўна, у тым ліку і ва ўласных назвах: Баўэр, Браўн, Заўралле, Заўялаў, Каўцкі, Клаўзевіц, Куўсінен, Паўстоўскі, Фрытаўн, Шапенгаўэр, Шаўмян, Шаўчэнка;
• зрэдку ў сярэдзіне слова перад галоснымі: Оўэн.

Выключэнне: траур.

ЗАЎВАГА 1. Квадратныя дужкі, якія выкарыстоўваюцца для запісу гукаў у транскрыпцыі, злучок, двукоссе знакамі прыпынку не з’яўляюцца, а таму на правапіс ў (нескладовага) не ўплываюць: жанчына-ўрач, хлопцы-ўмельцы, фіна-ўгорскі, часопіс «Полымя» ўзнагародзілі, крыкнулі «ўра».

ЗАЎВАГА 2. Пасля круглых дужак заўсёды пішацца у (складовае): Бараноўскія (тры хлопцы як дубы) ужо былі дома (I. Гурскі).

Правіла 2

Нескладовае ў пішацца замест л пры чаргаванні [л] з [ў] толькі ў некаторых групах слоў і словаформаў:

• у дзеясловах прошлага часу мужчынскага роду: даў (дала), мы.ў (мыла), казаў (казала), спяваў (спявала);
• у даўно існуючых у мове словах: воўк, шоўк, шчоўк, поўны, коўзкі, маўляў, моўчкі, паўметра, боўтаць, Ваўка- выск.

Правіла 3

Літара л захоўваецца і не пераходзіць у ў (нескладовае):

• на канцы назоўнікаў мужчынскага роду і кароткіх формаў прыметнікаў: анёл, вандал, вол, выстрал, вэрхал, капітал, кол, перадзел, скандал; Геракл, Кірыл, Ніл, Цэдэнбал; мілы — міл;
• у сярэдзіне слоў славянскага паходжання, калі пры змяненні слова пасля л паяўляецца беглы галосны: вулка — вулачка, галка — галак, дзялка — дзялак, палка — палак, памылка — памылак, сажалка — сажалак, сеялка — сеялак;
• у большасці слоў неславянскага паходжання: алкаголь, алмаз, алхімік, балкон, палкоўнік, полк, салдат, маршал;
• у небеларускіх геаграфічных назвах і запазычаных імёнах людзей: Алдан, Алжыр, Албанія, Волга, Валдай, Балгарыя, Балтыйскае мора, Алферый, Міхоэлс, Налбандзян, Чай- балсан і інш.;
• у складанаскарочаных словах: калгас (калектыўная гаспадарка), калдамова (калектыўная дамова);
• калі абазначае мяккі гук [л’]: ангольскі, вельмі, лялька, полька.

ЗАЎВАГІ. Неабходна адрозніваць напісанні: колка (калоць) і коўка (каваць); толк (значэнне, карысць) і тоўк (таўчы).

Словы каўбаса, каўбаснік, каўбасны маюць нарматыўныя варыянты кілбаса, кілбаснік, кілбасны.

Напісанне л ці ў у прозвішчах залежыць ад традыцыі, юрыдычнага фактару, а таксама ад жадання асобы, якая носіць гэтае прозвішча, г. зн. дапускаецца напісанне Волк і Воўк, Ваўчок, Воўк-Левановіч, Ваўчэцкая і Валчэцкая, Жаўтоўскі і Жалтоўскі; Маўчанаў і Малчанаў, але: Балконскі, Валконскі, Волкаў, Талстой, Шалгуноў.

Правіла 4

Нескладовае ў пішацца замест в пры чаргаванні [в] з [ў] пасля галосных:

• у сярэдзіне слова перад зычнымі: аўторак, аўгіевы стайні, аўчына, бакалаўр, дыназаўр, зноўку (новы), аўса (авёс), маўр, каўбой, лаўка (лава), чаўны (човен), уўраж (раскошнае мастацкае выданне вялікага фармату, якое звы- чайна складаецца з гравюр);
• на канцы зменных слоў: бацькаў (бацькавы), кроў (крыві), любоў (любові), кароў (карова), гатоў (гатовы), бак штоў (бакштова);
• у складанаскарочаных словах: Саўмін (Савет Міні- страў), Белсаўпраф, Саўнаркам (Савет Народных Камісараў).

 Правіла 5

У адрозненне ад літары л, якая захоўваецца ў многіх імёнах, прозвішчах і геаграфічных назвах, гук [в] у гэтай групе за невялікім выключэннем чаргуецца з [ў] і на пісьме перадаецца літарай ў (нескладовае): Аўстрыя, Аўдоцця, Аўрора, Каўказ, Боўш, Роўда, Саўмін, Эўклід, Эўрэпід; Баляслаў, Вацлаў, Вячаслаў, Чэхаў.

Літара в захоўваецца і не пераходзіць у ў (нескладовае):

• пасля зычных і ў пачатку ўласных назваў неславянскага паходжання: Амвросій, краіны Влахія, В’етнам, В’етконг, горад В’енцьян, рэчка Влтава (побач з Вельтава, Вэлта ва); але: капітан Урунгель;
• перад [й] і на канцы нешматлікіх слоў неславянскага паходжання пасля зычных: білінгв, білінгвізм, інтэрв’ю, драйв, нерв, рэзерв.

Правапіс у –ў

1.
Нескладовае
ў
пішацца
згодна з беларускім літаратурным
вымаўленнем пасля галосных,

А) пры
чаргаванні [у]
з [ў]:

• у пачатку
  слова (калі гэта слова не пачынае сказ
  і перад ім няма знакаў прыпынку): на
  ўвесь дзень (ад усіх), моцны ўдар (ад
  удару),

• у
  сярэдзіне слова пасля галосных перад
  зычнымі: аўдыенцыя,
  саўна, фаўна, аўдыякасета; але:
  траур;

Б) пры
чаргаванні [л]
з [ў]:
даў,
мыў, казаў; але:
палка, памылка, сеялка, Алдан, Алжыр,
Албанія, Волга, Валдай, Балгарыя;

В) пры
чаргаванні [в]
з [ў]:
лаўка
(лава), крыўда (крывы), зноўку (новы); але:
краіна В’етнам, рака Влтава, армія
В’етконга, змаганне за В’енцьян.

2. Гук
[у]
пад націскам не чаргуецца з [ў]:
да
у’рны, Брэсцкая у’нія, групоўка у’льтра,
норма і у’зус, насілі у’нты, чулася
у’ханне, ау’л, бау’л, ау’каць,

3. У
захоўваецца ўвыклічніках:
у (у, нягоднікі!), ух (ух ты!), уй (уй, які
смешны!).

3. Гук
[у]
не чаргуецца з [ў]
у запазычаных словах, якія заканчваюцца
на -ум,
-ус:
прэзідыум,
кансіліум, радыус, страус, соус
і вытворных ад іх.

4. Гук
[у]
на пачатку ўласных імён і назваў заўсёды
перадаецца вялікай літарай У
складовае без надрадковага значка: ва
Узбекістан (для ўзбекаў), на Украіне (за
ўкраінцаў).

5. У канцы
запазычаных слоў ненаціскное у
не скарачаецца: фрау,
ноу-хау, Шоу, Ландау.

Суфіксы

1.
Пераважная большасць запазычаных
дзеясловаў ужываецца з суфіксам
-ава-
(-ява-):
дэградаваць,
фальсіфікаваць, арыентаваць, прагназаваць.

2.
Дзеяслоўны суфікс -ірава-
(-ырава-)
ужываецца:

• калі
  без гэтага суфікса ўзнікае аманімія
  дзеясловаў з дзеясловамі з суфіксам
  -ава-
  (-ява-):
  буксіраваць
  –– буксаваць, парадзіраваць ––
  парадаваць, візіраваць –– візаваць.

• калі
  дзеяслоў без -ір-
  (-ыр-)
  губляе сваю фармальную і семантычную
  акрэсленасць: шакіраваць,
  бравіраваць, гарманіраваць, драпіраваць,
  лабіраваць.

• калі
  дзеяслоў мае вузкатэрміналагічнае
  значэнне: манціраваць,
  парафіраваць, дыфундзіраваць.

3. У
некаторых выпадках паралельна ўжываюцца
дзве
формы:
дэмаскіраваць
–– дэмаскаваць, акупіраваць ––
акупаваць, курсіраваць –– курсаваць,
калькіраваць –– калькаваць, базіраваць
–– базаваць.

Правапіс вялікай і малой літар

З вялікай літары
пішуцца:

• словы
  або спалучэнні слоў, якія з’яўляюцца
  афіцыйнымі назвамі асобы па вышэйшых
  дзяржаўных і рэлігійных пасадах:
  Прэзідэнт
  Рэспублікі Беларусь, Прэм’ер-міністр
  Рэспублікі Беларусь, Генеральны пракурор
  Рэспублікі Беларусь, Мітрапаліт Мінскі
  і Слуцкі, Папа Рымскі.
  У неафіцыйным ужыванні словы прэзідэнт,
  старшыня, кароль, імператар пішуцца з
  малой літары: візіт
  прэзідэнта, выступленне старшыні, прыём
  у караля, загад імператара;
  але:
  выбары
  Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь;

• словы
  або спалучэнні слоў, якія з’яўляюцца
  назвамі асобы па вышэйшых дзяржаўных
  узнагародах Рэспублікі Беларусь і
  іншых краін (акрамя слова кавалер):
  Герой
  Беларусі, кавалер ордэна Ганаровага
  Легіёна;

• словы
  ў назвах бакоў у пагадненнях, кантрактах
  і іншых дагаворах: Высокія
  Дагаворныя Бакі, Аўтар і Выдавецтва,
  Заказчык і Выканаўца.

• усе
  словы ў найменнях вышэйшых органаў
  заканадаўчай, выканаўчай і судовай
  улады Рэспублікі Беларусь і іншых
  краін: Савет
  Міністраў Рэспублікі Беларусь,
  Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь,
  Вярхоўны Суд Рэспублікі Беларусь, але:
  Нацыянальны сход Рэспублікі Беларусь,
  Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага
  сходу Рэспублікі Беларусь;

• першае
  слова ў найменнях рэспубліканскіх
  органаў дзяржаўнага кіравання і іншых
  арганізацый: Міністэрства
  эканомікі Рэспублікі Беларусь
  (Мінэканомікі), Нацыянальная акадэмія
  навук Беларусі, Беларускі дзяржаўны
  ўніверсітэт,

• простыя
  і састаўныя ўласныя назвы ў складзе
  ўласных найменняў дзяржаўных органаў
  і іншых арганізацый: Адміністрацыя
  Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь,
  Дзяржаўны літаратурны мемарыяльны
  музей Якуба Коласа, Міжнародны суд
  Арганізацыі Аб’яднаных Нацый;

• слова
  Савет у значэнні органа ўлады: Мінскі
  абласны Савет дэпутатаў, сельскі Савет
  дэпутатаў; але:
  сельсавет;

• найменні
  найвышэйшых божастваў (бостваў) у
  рэлігійных культах, а таксама ўсе словы
  ў спалучэннях, якія змяшчаюць гэтыя
  назвы: Бог,
  Алах, Яхве, Шыва, Вішну; Усемагутны Бог,
  Святая Тройца, Божая (Боская) Маці,
  Месія;

• прыметнікі,
  утвораныя ад слова Бог: Божы
  (Боскі) суд, Божы (Боскі) храм, Божая
  (Боская) міласць.

З
малой літары пішуцца

• слова
  бог
  (гасподзь)
  ва ўстойлівых выразах, звязаных з
  выказваннем розных пачуццяў у прастамоўі,
  а не са зваротам да Бога паводле
  рэлігійнай абраднасці і ўяўленняў: бог
  яго ведае, божа (божачка) ты мой, божа
  збаў, дай божа, крый бог (божа), алах з
  ім

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]

• #
• #
• #
• #
• #
• #
• #
• #
• #
• #
• #

Нескладовае ў і у складовае
§15

1. Нескладовае ў пішацца згодна з беларускім літаратурным вымаўленнем пасля галосных:
   пры чаргаванні [у] з [ў]:
   у пачатку слова (калі гэта слова не пачынае сказ і перад ім няма знакаў прыпынку): на ўвесь дзень (ад усіх), моцны ўдар (ад удару), хацела ўзяць (хацеў узяць), сонца ўзімку (месяц узімку), крыкі «ўра» (крык «ура»), для ўніята (з уніятам), ва ўніверсітэце (перад універсітэтам), на ўзвей-вецер (сцяг узвіўся), ледзьве ўчуў (раптам учуў);
   у сярэдзіне слова пасля галосных перад зычнымі: аўдыенцыя, саўна, фаўна, аўдыякасета, аўра, даўн, джоўль, каўчук, маўзер, маўр, паўза, раўнд; але: траур;
   пры чаргаванні [л] з [ў]: даў, мыў, казаў, змоўклі, воўк, шоўк, шчоўк, поўны, коўзкі, моўчкі, паўметра, боўтаць; але: палка, памылка, сеялка, Алдан, Алжыр, Албанія, Волга, Валдай, Балгарыя;
   пры чаргаванні [в] з [ў]: лаўка (лава), крыўда (крывы), зноўку (новы), аўса (авёс), бацькаў (бацькавы), кроў (крыві), любоў (любові), кароў (карова), гатоў (гатовы), аўчына, аўторак, каўбой, аўгур, Аўстрыя, Аўдоцця, Аўрора, Каўказ, Боўш, Роўда, аўгіевы стайні; але: краіна В’етнам, рака Влтава, армія В’етконга, змаганне за В’енцьян.
   У канцы запазычаных слоў ненаціскное у не скарачаецца: фрау, Шоу, Ландау, Каратау, Дахау, Цеміртау, ток-шоу, ноу-хау.

2. Гук [у] пад націскам не чаргуецца з [ў]: да у́рны, Брэсцкая у́нія, групоўка у́льтра, норма і у́зус, насілі у́нты, чулася у́ханне, ау́л, бау́л, ау́каць, у выклічніках у (у, нягоднікі!), ух (ух ты!), уй (уй, які смешны!).

3. Гук [у] не чаргуецца з [ў] у запазычаных словах, якія заканчваюцца на -ум, -ус: прэзідыум, кансіліум, радыус, страус, соус і вытворных ад іх.

4. Гук [у] на пачатку ўласных імён і назваў заўсёды перадаецца вялікай літарай У складовае без надрадковага значка: ва Узбекістан (для ўзбекаў), на Уральскіх гарах (на ўральскіх дарогах), на Украіне (за ўкраінцаў), за Уладзіміра, каля Уладзіслава, да Усяслава.

Нескладовае ў і у складовае §15

Нескладовае ў пішацца згодна з беларускім літаратурным вымаўленнем пасля галосных: пры чаргаванні [у] з [ў]: у пачатку слова (калі гэта слова не пачынае сказ і перад ім няма знакаў прыпынку): на ўвесь дзень (ад усіх), моцны ўдар (ад удару), хацела ўзяць (хацеў узяць), сонца ўзімку (месяц узімку), крыкі «ўра» (крык «ура»), для ўніята (з уніятам), ва ўніверсітэце (перад універсітэтам), на ўзвей-вецер (сцяг узвіўся), ледзьве ўчуў (раптам учуў); у сярэдзіне слова пасля галосных перад зычнымі: аўдыенцыя, саўна, фаўна, аўдыякасета, аўра, даўн, джоўль, каўчук, маўзер, маўр, паўза, раўнд; але: траур; пры чаргаванні [л] з [ў]: даў, мыў, казаў, змоўклі, воўк, шоўк, шчоўк, поўны, коўзкі, моўчкі, паўметра, боўтаць; але: палка, памылка, сеялка, Алдан, Алжыр, Албанія, Волга, Валдай, Балгарыя; пры чаргаванні [в] з [ў]: лаўка (лава), крыўда (крывы), зноўку (новы), аўса (авёс), бацькаў (бацькавы), кроў (крыві), любоў (любові), кароў (карова), гатоў (гатовы), аўчына, аўторак, каўбой, аўгур, Аўстрыя, Аўдоцця, Аўрора, Каўказ, Боўш, Роўда, аўгіевы стайні; але: краіна В’етнам, рака Влтава, армія В’етконга, змаганне за В’енцьян. У канцы запазычаных слоў ненаціскное у не скарачаецца: фрау, Шоу, Ландау, Каратау, Дахау, Цеміртау, ток-шоу, ноу-хау.

Гук [у] пад націскам не чаргуецца з [ў]: да у́рны, Брэсцкая у́нія, групоўка у́льтра, норма і у́зус, насілі у́нты, чулася у́ханне, ау́л, бау́л, ау́каць, у выклічніках у (у, нягоднікі!), ух (ух ты!), уй (уй, які смешны!).

Гук [у] не чаргуецца з [ў] у запазычаных словах, якія заканчваюцца на -ум, -ус: прэзідыум, кансіліум, радыус, страус, соус і вытворных ад іх.

Гук [у] на пачатку ўласных імён і назваў заўсёды перадаецца вялікай літарай У складовае без надрадковага значка: ва Узбекістан (для ўзбекаў), на Уральскіх гарах (на ўральскіх дарогах), на Украіне (за ўкраінцаў), за Уладзіміра, каля Уладзіслава, да Усяслава.

Правописание у и у нескладовага в белорусском

СПАМПАВАЦЬ ПРЭЗЕНТАЦЫЮ POWER POINT

СПАМПАВАЦЬ ТЭОРЫЮ І ЗАДАННІ Ў WORD

СПАМПАВАЦЬ РАЗДАТКУ Ў WORD

Ў	У
1. пачатак слова (калі папярэдняе слова заканчваецца галоснай):на ўвесь дзень, моцны ўдар, хацела ўзяць;	1. пад націскам: да урны, Брэсцкая унія, насілі унты, чулася уханне, баул;у выклічніках: у, нягоднікі; ух ты!; уй, які смешны;
2. сярэдзіна іншамоўных слоў пасля галоснай (калі не ўтвараесклад):аўра, даўн, джоўль, паўза, аўкцыён, аўтограф, але: траур;	2. на канцы нязменных запазычанах слоў:Б. Шоу, ноу-хау, ток-шоу;
3. пасля злучка або двукосся, калі папярэдняе слова заканчваецца на галосную: жанчына-ўрач, часопіс “Бярозка” ўзнагароджаны, мастакі-ўмельцы;	3. у запазычаных словах, якія заканчваюцца на -ус, -ум: прэзідыум, кансіліум, радыус, страус, соус;
4. пры чаргаванні л з ў: даў, казаў, шоўк, поўны, паўметра;	4. на пачатку ўласных імён і назваў: ва Узбекістан (для ўзбекаў), за Уладзіміра, да Усяслава.
5. пры чаргаванні в з ў: зноўку, кроў, любоў, бацькаў, аўторак, каўбой, Роўба, Аўстрыя.

Заданні

УВАГА! Каб пабачыць павільныя адказы, вылучыце курсорам вобласць побач з зорачкай!

Перакладзіце, калі ласка, на беларускую мову:

волк, волки, волчонок – * воўк, ваўкі, ваўчаня

Урок беларускай мовы ў 5 класе па тэме «Правапіс у,ў»

Распрацоўка ўрока беларускай мовы ў 5 класе

Тэма: Правапіс у, ў

Мэты: замацаваць і паглыбіць веды вучняў аб правапісе літар у, ў; удасканальваць навыкі вымаўлення і правапісу у,ў у спрадвечна беларускіх словах і словах іншамоўнага паходжання;

садзейнічаць развіццю арфаграфічнай нормы;

Абсталяванне: вучэбны дапаможнік для 5-га класа (ч.2, 2019), карткі з заданнямі, каляровы фотаздымак “Помнік літары Ў у Полацку”

І. Арганізацыйны момант

Настаўнік. Добры дзень, паважаныя вучні! Вітаю вас на ўроку роднай мовы. Няхай гэтая сустрэча стане чарговым святам далучэння кожнага з нас да да нашай цудоўнай, мілагучнай беларускай мовы. Хочацца, каб і гэты ўрок быў для вас напоўнены радасцю ад малых адкрыццяў, якія вы рабілі на папярэдніх уроках.

ІІ. Праверка дамашняга задання

Настаўнік. Якую тэму мы вывучалі на мінулым уроку?

(Зычныя [ д ] — [ дзʼ], [ т] — [ ц ʼ], іх вымаўленне і правапіс.)

Што такое дзеканне і цеканне?

(Чаргаванне цвёрдых зычных гукаў [ д ],[ т ] з мяккімі [ дзʼ ], [ цʼ].)

У якіх словах д і т пішуцца нязменна?

(У большасці слоў іншамоўнага паходжання: студэнт, дэлегат, тыгр.)

Перад якімі суфіксамі і спалучэннямі адбываецца дзеканне і цеканне?

(Перад –ін-, -ір-, -ік-, -ёр-, -еец-, -ейск-: каманда – камандзір, індзеец, гвардзеец; але: Індыя – індыец, індыйскі, індыйцы)

Выкананне задання (самастойная работа), узаемаправерка.

Змяніце кожнае слова або падбярыце аднакаранёвае так, каб на месцы д

Узор. Бало т а – бало ц істая мясцовасць

Год у наступным ______________________

гняздо у бусліным _______________________

барада на дзедавай ______________________

паварот спыніцца на ______________________

плот сядзіць на ________________________

Настаўнік. А зараз я прапаную вам паслухаць казку і вызначыць па ёй тэму і мэту нашага ўрока.

У хаце за сталом сядзелі Шпачок і Сарока. Шпачок знаёмаму ліст пісаў, з днём нараджэння яго віншаваў.

Шаноўная Сарока, — прагаварыў, падняўшы галаву, — у сваім лісце я

ўжываю словы “быў” і “вучоба”. У першым слове, калі ты заўважыла…

Заўважыла! – перапыніла сябра Сарока. – У слове “быў” пішам ў

нескладовае, а ў слове “вучоба” – у складовае.

Шпачок хітра прыжмурыўся.

Калі ласка, — пагадзілася Сарока. — Але потым і ты адкажаш на мае

Хоць Шпачок не любіў адказваць на пытанні, але мусіў пагадзіцца:

Так і быць. Дамовіліся.

Слухай, — пачала Сарока. Літара ў ( у нескладовае) пішацца пасля…

Настаўнік. А вы, дзеці, ведаеце , калі пішацца ў? (Адказы вучняў)

Правільна. Літара ў (нескладовае) пішацца пасля галосных, у – пасля

зычных і знакаў прыпынку.

Лёгка запомніў, — кіўнуў галавой Шпачок.

А цяпер слухай мае пытанні, праверым, як запомніў, — сказала

Сарока. – пытанне першае. Калі пішацца літара ў ( у нескладовае), калі – у (складовае)? Пытанне другое. Які гук абазначае вялікая літара У пасля галосных: галосны (складовы) ці зычны (нескладовы)? Ці перадаецаа на пісьме скарачэнне гэтай літары? Пытанне трэцяе. Ці ўплываюць на правапіс у або ў злучок і двукоссе? (Аляксей Якімовіч)

Давайце паспрабуем вызначыць тэму нашага ўрока. (Вучні

Дапоўніце запісаныя на дошцы сказы

Сёння на ўроку мы ўспомнім…

Сёння на ўроку мы даведаемся…

Сёння на ўроку мы навучымся…

Настаўнік. А цяпер паспрабуйце адказаць на пытанні Сарокі, звярнуўшыся да правіла , якое змешчана ў нашым падручніку. Знайдзіце ў правіле новае пра правапіс у і ў , тое , чаго вы не ведалі па гэтай тэме раней.

(самастойная работа вучняў з правілам, адказы вучняў).

Рубрыка “Цікава ведаць”

Настаўнік. Літара ў маецца толькі ў беларускай мове. Гэта адметнасць беларускай мовы ўвасоблена ў помніку, які знаходзіцца ў Полацку. Над скульптурай працаваў мастак і дызайнер Ігар Куржалаў. У нізе помніка выбітыя радкі з верша народнага паэта Беларусі Рыгора Барадуліна: “Ад Еўфрасінні, ад Скарыны, ад Полацка пачаўся свет”

(Дэманстрацыя фотаздымка “Помнік літары Ў у Полацку)

Я жыву на Беларусі. (Рукі ўбакі.)

Сімвал Беларусі – бусел. (Махі рукамі.)

Ён гняздуе на страсе, (Тупаем нагамі.)

Жабак ловіць па расе. (Кіўкі галавой.)

Любіць ён усіх людзей, (Рукі ўперад.)

Крылы – ветразі надзей. (Махі рукамі.)

Сам лунае ў вышыні, (Рукі ўверх.)

Беражэ спакой зямлі. (Рукі ўніз.)

Адказы на пытанні.

Чаму літара ў называецца нескладовай?

Ці заўсёды літара у складовае пішацца ў пачатку сказа, пасля зычных і

пасля знакаў прыпынку, а літара ў – пасля галосных?

Калі на канцы запазычаных слоў пішацца у складовае?

Якія спалучэнні пішуцца з літарай у складовае?

Работа з падручнікам (чытанне правіла)

Выкананне практыкавання 133

Самастойная работа па картках

Багаты _раджай, моцнае здаро_е, сказала _ладзік_, моцнае “_ра”, вучыцца ва _ніверсітэце, жанчына -_рач, па_ночна — _сходняя _скраіна, аквары_м, рады_с, пацярпе_ ня_дачу.

Багаты ў раджай, моцнае здаро ў е, сказала У ладзік у , моцнае “ ў ра”, вучыцца ва ў ніверсітэце, жанчына – ў рач, па ў ночна – ў сходняя ў скраіна, аквары у м, рады у с, пацярпе ў ня ў дачу.

Прачытайце сказы. Устаўце прапушчаную літару у або ў.

Хлопец пае__ аладак __волю. 2. Наш дом стая__ на __скраіне горада. 3.

Прадукты __ ваку__мнай __пако__цы маюць нядо__гі тэрмін захо__вання. 4. Калядо__шчыкі хадзілі па __сёй вёсцы, заходзілі __ кожн__ю хату. 5. Пасля невялікай па__зы на арэну выйшлі кло__ны. 6. Цётка __льяна ішла павай па крузе, дзядзька пайшо__ __прысядкі. 7. Паза__чора прывезлі новую мэблю, __ладкавалі __ пакоі. 8. Спектакль “Па__лінка” __ пастано__цы розных рэжысёра__, __ выкананні розных акцёра__ не адно дзесяцігоддзе жыве на сцэне Купала__скага тэатра.

Праца са слоўнікам (калекыўная)

Перакладзіце словы з рускай мовы на беларускую. З трыма словамі на выбар складзіце сказы.

Аква риум, радиус, страус, баул, учиться в университете, долгожданные каникулы, в газете «Правда» увидел.

V . Падагульненне і карэкцыя ведаў

1. Завяршыце наступныя выказванні.

1) У пачатку ўласных назваў пішацца… (… у складовае).

2) Пад націскам пішацца… ( …у складовае).

3) На канцы запазычаных слоў пішацца… (…у складовае).

4) У запазычаных словах, якія заканчваюцца на –ум, -ус, і вытворных ад іх пішацца… (…у складовае).

5. Літара ў нескладовае пішацца пасля злучка ці двукосся, калі папярэдняе слова заканчваецца на … (…галосны гук).

V І. Падвядзенне вынікаў урока. Выстаўленне і каменціраванне адзнак.

V ІІ. Дамашняе заданне

Настаўнік. Дапоўніце сказы (запісаны на дошцы)

Сёння на ўроку мы ўспомнілі…

Сёння на ўроку мы даведаліся…

Сёння на ўроку мы навучыліся.

Курс профессиональной переподготовки

Библиотечно-библиографические и информационные знания в педагогическом процессе

Курс повышения квалификации

Охрана труда

Курс профессиональной переподготовки

Охрана труда

• Игнатович Ирина МихайловнаНаписать 1340 28.05.2020

Номер материала: ДБ-1187900

Международная дистанционная олимпиада Осень 2021

28.05.2020 0

28.05.2020 0

28.05.2020 0

28.05.2020 0

28.05.2020 0

28.05.2020 0

28.05.2020 0

28.05.2020 0

Не нашли то что искали?

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Рособрнадзор оставил за регионами решение о дополнительных школьных каникулах

Время чтения: 1 минута

В России будет введена должность советника директора по воспитанию

Время чтения: 1 минута

В школе в Пермском крае произошла стрельба

Время чтения: 1 минута

Стартовала запись российских школьников на бесплатные курсы по программированию

Время чтения: 2 минуты

Минобрнауки разрешило вузам переносить плановые каникулы на нерабочие дни

Время чтения: 1 минута

В России объявлены нерабочие дни с 30 октября по 7 ноября

Время чтения: 2 минуты

Подарочные сертификаты

Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.

Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.